Ruzie

Van een lijk naast de kachel tot rijdende rechters

Wij Nederlanders zijn een twistziek volk. De vaderlandse geschiedenis is een lange reeks conflicten en pogingen om daar een einde aan te maken. De grote lijn in dat verhaal is een steeds verder oprukkende beschaving en een uitdijende hoeveelheid procedures en instellingen die alles in goede banen zouden moeten leiden.
Zouden. Want ruzie gaat vaak juist over die procedures, en wie die vaststelt. En over organisaties, verenigingen en hun statuten. En niet te vergeten over de notulen.
Aanvankelijk werd er vooral gebakkeleid over religieuze zaken. Ogenschijnlijk dan, want de felste twisten gingen steevast over wereldse aangelegenheden. Over hoe een dominee gekleed moest gaan of hoe zijn haar moest zitten. Als regel geldt: hoe banaler de aanleiding, des te absurder de ruzie. Zo moest in 1932 een dominee opstappen omdat hij zijn auto in de serre van de pastorie parkeerde, terwijl de kerkenraad wilde dat hij hem in de salon zette.
In Ruzie beschrijft Enno de Witt hoe wij in de loop der eeuwen steeds nieuwe, en vaak lachwekkende manieren vonden om elkaar het leven zuur te maken. De verzamelde ruzies vormen een staalkaart van Nederlandse kleinzieligheid en koppigheid, maar de geschiedenis van ons geruzie laat ons ook beter begrijpen wie wij zijn, waar we vandaan komen en hoe ruzie ons land vorm heeft gegeven. Ruzie heeft ons een georganiseerde samenleving opgeleverd, met de daaruit voortspruitende welvaart, vrede en voorspoed.