In mijn vreemde land

berichten uit de gevangenis, 1944

Hans Falladas openhartige herinneringen aan een turbulent leven en de terreur van de nazis stiekem en in minuscuul schrift opgetekend in de gevangenis in 1944 zijn kortgeleden ontcijferd en worden nu voor het eerst in Nederland gepubliceerd. In 1944 belandt Hans Fallada, nadat hij zijn echtgenote met een pistool heeft bedreigd, in de gevangenis. Het lijkt met hem gedaan: een alcoholist, een geestelijk en lichamelijk wrak, een auteur die niet meer tot schrijven in staat is. Maar juist hier, in dit `dodenhuis, omgeven door moordenaars en zedendelinquenten en onder voortdurend toezicht van zijn bewakers, is schrijven zijn redding. Regel na regel schrijft hij zijn haat tegen de nazis en de vernederingen van de afgelopen jaren van zich af. En zet daarmee zijn leven op het spel. Terwijl het in Berlijn bommen regent en huizen in vlammen opgaan, schrijft Hans Fallada in een gevangeniscel in Strelitz een relaas dat hem het leven kan kosten. Openhartig en verstrikt in zijn eigen tegenspraken legt hij getuigenis af van zijn ervaringen in het Derde Rijk, maar ook van de opkomst en neergang van een schrijver. In mijn vreemde land is een unieke combinatie van autobiografie, een sprekend tijdsbeeld en het verslag van iemand die moet schrijven om te overleven. Onder de ogen van zijn bewakers beschrijft Fallada pakkend en aangrijpend zijn meest turbulente jaren, vanaf zijn wereldsucces Wat nu, kleine man? in 1932 tot zijn verblijf in de gevangenis in 1944. En wat heeft die man veel te vertellen over de roaring twenties and brown thirties! Over zijn plotselinge schrijversroem, een leven zonder materiële zorgen, drankorgieën met Hemingway waarbij zelfs de sektglazen werden opgegeten. Over goede en foute vrienden, intriganten en informanten, nazibewonde raars van zijn boeken, over Goebbels pogingen hem om te kopen met privileges, en altijd weer over de hunkeringen naar een gewoon leven, naar rust en het overwinnen van zijn verslavingen en angsten. Als schrijver kon Fallada zich niet voorstellen ergens anders te leven dan in Duitsland. Maar voor het feit dat hij blijft, betaalt hij een hoge prijs. Hij beschrijft meedogenloos het falen en de groeiende wanhoop van een apolitiek man. Juist dit maakt In mijn vreemde land tot Falladas meest persoonlijke boek.