De geest van Boerhaave

onderzoek in een kil klimaat

Tijdens zijn werk aan de biografie van de beroemdste arts van de achttiende eeuw, Herman Boerhaave, raakte Luuc Kooijmans verzeild in de bizarre geschiedenis van diens manuscripten. Die worden al meer dan 250 jaar als een waardevolle schat in Sint-Petersburg bewaard. Maar niemand heeft ze ooit serieus kunnen bekijken, want ze worden afgeschermd als militair geheim. Waarom is het archief van een befaamde geleerde niet gewoon toegankelijk voor onderzoek? Wat doen de manuscripten in Rusland? Waarom zijn ze in militair bezit? Kooijmans volgde het spoor van Boerhaaves erfgenamen en leerlingen van Leiden via Duitse snijzalen en Parijse cafés naar de vorstelijke hoven in Wenen en Sint-Petersburg. Hij beschrijft hun pogingen om te profiteren van Boerhaaves reputatie en laat zien hoe hun onderlinge rivaliteit de ontwikkeling van hun vak stimuleerde. De geest van Boerhaave gaat over de drijfveren achter wetenschappelijke vooruitgang, en over Rusland. Het archief van Boerhaave vormt de aanleiding voor een verhaal vol ambitie en misleiding, en ten slotte voor groteske onderhandelingen tussen de auteur en het Russische ministerie van Defensie. Luuc Kooijmans is historicus en schreef eerder Vriendschap en de kunst van het overleven in de zeventiende en achttiende eeuw (1997), Liefde in opdracht (2000), De doodskunstenaar (2004), Gevaarlijke kennis (2007) en Het orakel (2011), over Boerhaave. Hij kreeg onder meer de prijs voor de geesteswetenschappen van het Prins Bernhard Cultuurfonds en de Grote Geschiedenis Prijs. Over Het orakel: `Kooijmans toont zich een rasverteller. Hij schreef een spannende biografie, vol vaart en met veel sappige details. Medisch Contact `Een goed gedocumenteerd, zeer leesbaar verhaal, dat ook voor niet-medici de moeite waard is. de Volkskrant Over De doodskunstenaar: `De doodskunstenaar is een boek waardoor je de adem wordt benomen, al was het maar door de doordringende geur van de dood die eruit opstijgt. In één woord: meesterlijk. Het Parool